NIKT NIE JEST DOBRY PRZYPADKIEM*
- 07.03.2022 12:35
- Wśród podstawowych kierunków realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2021/22 znalazły się m.in. wychowanie do wrażliwości na prawdę i dobro, a także kształtowanie właściwych postaw szlachetności (…). Czymże są szlachetność, prawda i dobro?
Szlachetność to postępowanie w sposób wspaniałomyślny, sprawiedliwy, bezinteresowny, prawy, odznaczający się wielkimi przymiotami charakteru. Prawda to zgodność z rzeczywistością, prawdziwość, brak kłamstwa, fałszu, udawania. Przynależy do norm moralnych służących potrzebie zaufania, do których należą następujące : „nie kłam”, „bądż odpowiedzialny za słowo”, „nie kradnij”, „nie oszukuj”, „nie donoś”, „bądż lojalny”. Dla darzenia ludzi zaufaniem potrzebne jest przekonanie, że referując fakty świadomie ich nie przeinaczają, że obiecując wykonać coś w terminie , zamierzają istotnie uczynić swoją obietnicę zdaniem prawdziwym, że umawiając się na określoną godzinę, traktują słowa poważnie. Bliskim pojęciu kłamstwa jest pojęcie oszustwa, będące zawsze wprowadzeniem kogoś świadomie w błąd, połączone zwykle ze stratą dla oszukanego i zyskiem dla oszukującego. Istnieje związek między pojęciem odpowiedzialności za słowo i pojęciem prawdomówności, a ponadto wydaje się, że odpowiadające im cechy osobowości są mocno ze sobą skorelowane, stanowiąc wspólne cechy człowieka godnego zaufania. Dobro jest jednym z głównych pojęć, którymi zajmuje się etyka, nauka filozoficzna odpowiadająca na ważne ludzkie pytania zadawane przez każdego człowieka: jak żyć, jak postępować wobec siebie i innych, jakie działanie jest dobre, a jakie złe. Dobro jest przedmiotem pragnień, jest utożsamiane z przyjemnością lub sumą przyjemności, a więc szczęściem. W filozofii chrześcijańskiej powiada się, że wszelkie ludzkie działania zmierzają do jakiegoś celu – dobra. Celem działania każdego działania człowieka jest dobro zamierzone przez daną osobę ze względu na nie samo. Dobre jest wychowanie, które nie zaniedbuje żadnego z aspektów rozwoju osobowości człowieka: religijnego, moralnego, intelektualnego, fizycznego, społecznego czy seksualnego. Celem tego procesu jest doprowadzenie do wszechstronnego rozwoju osobowości – wychowanie dojrzałego, szlachetnego, mądrego, dobrego człowieka. Dobroć przejawia się w uczynkach. Polega na przelaniu samego siebie na innych: jest to postawienie drugiego człowieka w miejsce siebie samego i postępowanie względem niego tak, jak byśmy chcieli, by postępować z nami.
Więcej na tematy w/w poruszone można przeczytać w książkach pozostających na stanie szkolnej biblioteki: o. Frederic W. Faber „Dobroć”, Maria Ossowska „Normy moralne: próba systematyzacji”. Warto też przejrzeć: Henryk Jankowski [red.] „Etyka”, Heliodor Muszyński „Rozwój moralny” oraz zajrzeć: Krystyna Ostrowska [red.] „Wychowanie do życia w rodzinie: słownik pojęć".
*Nemo est casu bonus. Jedna z filozofii stoickiej: moralna doskonałość wymaga wysiłku, nikt nie otrzymuje jej w darze. (Seneka).[A.T.]
- Wróć do listy artykułów
Ostatnie artykuły