Odrobina ciekawostek. Jest 16 albo 19 VII 1797. W Lombardii, w miasteczku Reggio nell’Emilia, gdzie stacjonują Legiony Polskie na czele z gen. Janem Henrykiem Dąbrowskim, przebywa też Józef Rufin Wybicki – potomek szlachty osiadłej na Pomorzu, przyjaciel generała. W ciszy układa słowa „Pieśni Legionów Polskich we Włoszech”, dedykując swój tekst Dąbrowskiemu. 20 VII odśpiewano pieśń podczas uroczystości pożegnania polskich wojsk  przez mieszkańców Reggio. Utwór zyskał ogromną popularność dzięki prostym, ale głęboko zapadającym w serce słowom, a także melodii ludowego mazura. Śpiewają go żołnierze, nuci  sam gen. Dąbrowski, który mawia: Inni mają pomniki, a ja swoją pieśń. Wkrótce już w trzech zaborach rozbrzmiewa niesiona przez emisariuszy i posłańców krzepiąca serca wieść: Jeszcze Polska nie umarła! Dzięki niej Polacy odzyskiwali nadzieję i wiarę w zwycięstwo. Przechodziła z ust do ust, śpiewana była w oficerskich kantynach, w domach, w kościołach, przemycano ją do koszar i więzień. Z nią na ustach walczono w kampanii napoleońskiej, także w 1806 roku, gdy Dąbrowski przyjechał do Wielkopolski – tu spotkał swoja przyszłą żonę Barbarę. Zaborcy bez rezultatu starali się wyrugować pieśń ze świadomości Polaków – rozbrzmiewała z nową mocą. W ciągu kolejnych stu lat inspirowała innych twórców. Dzięki niej powstały warmińskie i bułgarskie  patriotyczne pieśni  oraz kaszubski i serbski hymny. Kiedy Polska odzyskała wolność,  pieśń została hymnem narodowym, chociaż oficjalnie nadano jej te rangę dopiero 26 II 1927 r. Podczas okupacji odtwarzanie i śpiewanie „Mazurka” było surowo wzbronione, ale Polacy śpiewali go cicho na tajnych spotkaniach , przed ważnymi akcjami, w kościołach. Nieśmiertelna pieśń Wybickiego pozwalała przetrwać żołnierzom na różnych frontach II wojny światowej. W Wielkiej Brytanii oddziały pod dowództwem gen. Władysława Sikorskiego nawet zmodyfikowały słowa hymnu: Marsz, marsz Sikorski/z ziemi szkockiej do polskiej. Współcześnie hymn rozbrzmiewa podczas uroczystości związanych ze świętami narodowymi i rocznicami, jest grany w trakcie międzynarodowych zawodów sportowych i meczów piłki nożnej oraz uroczystości regionalnych.

O ogromnej wartości hymnu narodowego dla każdego Polaka, o czci i szacunku dla tego wiekowego symbolu świadczy fakt  otwarcia  17 VII 1978 r.  Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie (oddział zamiejscowy Muzeum Narodowego w Gdańsku) na Kaszubach. Zostało ono  ulokowane w należącym w latach 1740 - 1785 do rodziny Wybickich szlacheckim dworku, miejscu urodzin  Józefa Wybickiego*.

             Zanim osoby zainteresowane Józefem Wybickim  i  jego działalnością wybiorą się do będomińskiego muzeum lub innego ciekawego miejsca z nim związanego, np. do Manieczek, warto, aby sięgnęły do którejś z książek  znajdujących się na półkach naszej szkolnej biblioteki:

*Agnieszka Nożyńska – Demianiuk „Polskie symbole narodowe”. Poznań: Wydaw. „Ibis”, 2014; s. 14 - 17;

Zofia Stefanowska, Janusz Tazbir [red.] „Życiorysy historyczne, literackie i legendarne”;

Władysław Turowski „Pieśń nad pieśniami i jej twórca: pogadanka o Polskim Hymnie Państwowym”;

Dioniza Wawrzykowska – Wierciochowa „Pieśń nadziei i zwycięstwa: dzieje polskiego hymnu narodowego”.  [A.T.]