Dzień 14 VI 1940 r. uznawany jest za początek działalności obozu koncentracyjnego Auschwitz, „fabryki śmierci”. Teren, gdzie został umiejscowiony obóz umożliwiał w przyszłości ewentualną rozbudowę obozu i odizolowanie go od świata zewnętrznego. Miał dogodne połączenie kolejowe. Nieopodal biegła linia łącząca miejscowość ze Śląskiem i Generalnym Gubernatorstwem. Rozkaz założenia obozu wydał prawdopodobnie już w pierwszych dniach kwietnia 1940 r. zwierzchnik SS Heinrich Himmler. Organizacją zajął się Rudolf Hess, późniejszy jego pierwszy komendant. 20 maja 1940 r. esesman Gerhard Palitzsch przywiózł do Auschwitz 30 więźniów, niemieckich kryminalistów osadzonych w KL Sachsenhausen. Na rękach wytatuowano im numery od 1 do 30. Stworzyli oni zaczątek kadry funkcyjnej.

Niemcy, eksterminując Polaków w obozie Auschwitz, zyskiwali dwa cele: doraźny – terroryzowanie ludności, a także dalekosiężny - stopniowe zmniejszanie ludności polskiej na obszarach uznanych za „niemiecką przestrzeń życiową”, która miała zostać zgermanizowana.W pierwszym okresie wśród więźniów liczebnie dominowali Polacy. Do obozu trafiali przedstawiciele polskiej elity: ludzie nauki, kultury, sztuki, politycy, duchowieństwo, lekarze i nauczyciele, prawnicy, inżynierowie i oficerowie, a także osoby schwytane podczas ulicznych „łapanek”. Tam też  deportowana była wysiedlana ludność Zamojszczyzny. Podczas powstania warszawskiego docierały tu transporty z mieszkańcami stolicy. Wśród polskich ofiar obozu byli oświęcimianie. Wielu z nich pomagało więźniom. Obóz był też miejscem, w którym Niemcy wykonywali wyroki śmierci sądu doraźnego katowickiego gestapo. Od połowy 1942 r.  liczba Polaków  zrównała się z Żydami, przy czym na skutek rosnącej liczby transportów z okupowanej Europy liczba Żydów sukcesywnie rosła - od 1943 r. stanowili  większość więźniów.

Auschwitz wraz z Birkenau i siecią podobozów stał się największym niemieckim obozem. Trafiło do niego ponad  1,3 mln osób, w tym ok. 150 tys. Polaków. Kompleks stał się symbolem zagłady Żydów. Śmierć poniosło w nim co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów. Ginęli tu także Romowie, Rosjanie (jeńcy radzieccy), Serbowie i więźniowie innych narodowości.

Biblioteka szkolna poleca swoim czytelnikom książki tematycznie związane z przytoczoną wyżej tematyką, m.in. wstrząsającą opowieść o obozie Auschwitz widzianym oczyma dziecka  - B. Bartnikowski „Dzieciństwo w pasiakach”; historię obozowego życia Tadeusza Pietrzykowskiego „Teddiego” polskiego pięściarza, trenera, nauczyciela wychowania fizycznego, żołnierza Wojska Polskiego, jednego z pierwszych więźniów niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz – M. Bogacka „Bokser z Auschwitz: losy Tadeusza Pietrzykowskiego”;  życie ofiary przeznaczonej do badań prowadzonych przez J. Mengele na bliżniakch – E. Mozes Kor [i In.] „Przetrwałam: życie ofiary Josefa Mengele”. [A. T.]