Warto w tym miejscu zaznajomić się z niektórymi zapisami ustawy:

 

Art. 1. 1. Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). 2. W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:  1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);  2) plastyczne;  3) fotograficzne;  4) lutnicze;  5) wzornictwa przemysłowego;  6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;  7) muzyczne i słowno-muzyczne;  8) sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;  9) audiowizualne (w tym filmowe).

Art. 4. Nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego:  1) akty normatywne lub ich urzędowe projekty;  2) urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole;  3) opublikowane opisy patentowe lub ochronne;  4) proste informacje prasowe.

 

Art. 5. Przepisy ustawy stosuje się do utworów:  1) których twórca lub współtwórca jest obywatelem polskim lub  których twórca jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym,  2) które zostały opublikowane po raz pierwszy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo równocześnie na tym terytorium i za granicą,   3) które zostały opublikowane po raz pierwszy w języku polskim,  4) które są chronione na podstawie umów międzynarodowych, w zakresie, w jakim ich ochrona wynika z tych umów.

 

 Autorskie prawa osobiste

 

Art. 16. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, a w szczególności prawo do:  1) autorstwa utworu;  2) oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo;  3) nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania;  4) decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności;  5) nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.

Art. 78. 1. Twórca, którego autorskie prawa osobiste zostały zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania. W razie dokonanego naruszenia może także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie. Jeżeli naruszenie było zawinione, sąd może przyznać twórcy odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub - na żądanie twórcy - zobowiązać sprawcę, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny.

 

Odpowiedzialność karna

 

Art. 115. 1. Kto przywłaszcza sobie autorstwo albo wprowadza w błąd co do autorstwa całości lub części cudzego utworu albo artystycznego wykonania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3. 2. Tej samej karze podlega, kto rozpowszechnia bez podania nazwiska lub pseudonimu twórcy cudzy utwór w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, artystyczne wykonanie albo publicznie zniekształca taki utwór, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram lub nadanie. 3. Kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w inny sposób niż określony w ust. 1 lub ust. 2 narusza cudze prawa autorskie lub prawa pokrewne określone w art. 16, art. 17, art. 18, art. 19 ust. 1, art. 191, art. 86, art. 94 ust. 4 lub art. 97, albo nie wykonuje obowiązków określonych w art. 193 ust. 2, art. 20 ust. 1-4, art. 40 ust. 1 lub ust. 2, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Art. 116. 1. Kto bez uprawnienia albo wbrew jego warunkom rozpowszechnia cudzy utwór w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram lub nadanie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. 2. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w ust. 1 w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. 3. Jeżeli sprawca uczynił sobie z popełniania przestępstwa określonego w ust. 1 stałe źródło dochodu albo działalność przestępną, określoną w ust. 1, organizuje lub nią kieruje, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.

 

W razie jakichkolwiek wątpliwości co do możliwości wykorzystania konkretnego utworu dla własnych celów, najlepszym sposobem jest bezpośredni kontakt z autorem dzieła i zapoznanie się z całym tekstem ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Dzień Książki i Praw Autorskich obchodzony jest 23 kwietnia. Krajowe dane statystyczne nt. czytelnictwa opublikowane przez Bibliotekę Narodową wykazują, że Polacy czytają co raz mniej. W naszej szkole uczniowie i pracownicy LO często korzystają z biblioteki, kupują też książki wzbogacając swoje prywatne zbiory.

Poniżej znajduje się lista polecanych do przeczytania książek i ich autorów opracowana na podstawie informacji zebranych od uczniów, nauczycieli i pracowników LO.

Życzymy przyjemnej lektury