Przyjrzyjmy się nieco bliżej formacji wrażliwości moralnej, będącej szczególnie cenną inteligencją, dzięki której  można odróżnić to, co nas rozwija  i cieszy od tego, co nas lub innych krzywdzi. Wrażliwość i odpowiedzialność moralna to specyficzna cecha człowieka jako osoby, albowiem istnieje wyłącznie w świecie osób. Podstawowym sposobem wychowania moralnego jest kształtowanie dojrzałego i prawego sumienia. Sumienie bowiem może być wypaczone lub zagłuszone. Na szczęście, poza przypadkami patologicznymi, nie może być całkowicie wyeliminowane, bo należy do natury człowieka jako osoby.                             

Ukształtowanie prawego sumienia jest zadaniem wyjątkowo trudnym. Głos sumienia dotyczy przede wszystkim oceny naszego osobistego postępowania. Sumienie prawe jest sumieniem roztropnym: człowiek kierujący się takim sumieniem potrafi prawidłowo wziąć pod uwagę wszystkie zewnętrzne uwarunkowania oraz niezawinione ograniczenia własnej wolności i świadomości. Prawidłowo funkcjonujące sumienie mobilizuje do zmiany błędnego postępowania i do czynienia dobra. By postępować zgodnie z sumieniem potrzebne jest osiągnięcie wewnętrznej dyscypliny i stanowczości, co wiąże się ze stawianiem sobie jasnych wymagań w sferze moralnej, której  ważnym  sprawdzianem dojrzałości  jest dokładne rozumienie i rozróżnianie takich pojęć jak: krzywda, wina, grzech i zadośćuczynienie. Każde zachowanie , przez które osoba szkodzi sobie lub innym ludziom , jest krzywdą, która staje się: winą moralną wtedy, gdy działanie błędne zostało podjęte świadomie i dobrowolnie; grzechem – gdy człowiek przeżywa osobistą więż z Bogiem i w związku z tym ma świadomość, że wyrządzając krzywdę , sprzeciwia się woli Boga. Zadośćuczynienie jest natomiast moralnym obowiązkiem naprawienia zła w obliczu każdej wyrządzonej krzywdy. Ostatecznym kryterium dojrzałości w sferze moralnej jest świadomość, że w jej centrum stoi człowiek jako osoba, a nie poszczególne zachowania lub czyny „same w sobie”, które są po prostu wydarzeniami i nie podlegają ocenie moralnej. Sfera moralna pojawia się, gdy jakieś zachowanie analizowane jest w odniesieniu do konkretnej osoby, do jej specyficznego stopnia świadomości moralnej i wolności oraz zewnętrznych uwarunkowań w jakich przyszło osobie działać.  Wychowanek dojrzały rozumie, że czyn w pełni wartościowy moralnie ma miejsce tylko wtedy, gdy coś pozytywnego uczynione zostało świadomie i dobrowolnie.

[A.T. za: Marek Dziewiecki. Osoba i wychowanie: pedagogika personalistyczna w praktyce. Kraków: Wydaw. „Rubikon”, 2003]